Korkuteli Burada

KISACA KORKUTELİ

İLÇEMİZİN TARİHÇESİ

1-     Etiler Zamanında PİSİDYA  Cumhuriyeti Devri.

2-     Roma Bizans Devri.

3-     Selçuklular Devri.

4-     Hamitoğulları ve Teke Beyliği Devri.

5-     Osmanlılar Devri  olmak üzere 5 ana bölümden oluşmaktadır.

                1-ETİLER ZAMANINDA PİSİTYA CUMHURİYETİ DEVRİ:

                Korkuteli Antalya’nın kuzey batısında ve Antalya’ya 60 Km.uzaklıkta bulunmaktadır. Evliya Çelebi’nin Istanoz hakkında yazdığı bilgiye göre burada İsinda adında bir kasaba vardı. İsinda Kasabası Pisidyalılar zamanında kurulmuştur. Alaaddin Kışla Mahallesinde İsinda kasabası Pisidyalılara ait şehir kalıntılarına rastlanmaktadır. Pisidya Cumhuriyeti Eti İmparatorluğuna bağlı, içişlerinde bağımsız bir devlet idi. Pamiiya Karyalıkya gibi diğer küçük devletlerle komşu bulunuyordu. Pisidya’ nın çevresinde bulunan diğer küçük devletlerden bazıları şunlardır. KOMABE (Garipçe), KRATOPOLİS (Kızılkaya), LEGOST (Büyükköy Yakası), POGLA (Çomaklı), SERGÜCİA (Bayat), TİMPRİANDA (İmrahor), VEBRE (Bozova), TERMESUS (Güllükdağı) gibi .

                Antalya Müzesi Müdürlüğündeki eski memur merhum Süleyman ERTEN’den alınan bilgiye göre ayrıca vilayet tarihinden edinilen bilgilere göre İsidya kasabası adına para basıldığı tesbit edilmiştir. İsidya halkının Pisidyalılardan olduğu tahmin edildiğine göre bunların Türk ırkından olduğu Etiler zamanında buralara gelip yerleştikleri anlaşılmaktadır. Pisidyalılarla Eti’lerin akraba oldukları çeşitli araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. M.Ö.1295 te Etiler ile Mısırlılar arasında meydana gelen meşhur Kadeş savaşında Pisidokyanın Hitit İmparatorluğuna askeri yardımda bulunduğu tarihi bir olaydır. Şimdiye kadar çevremizde Etilere ait tarihi araştırma yapılmamış olması ve Eti Hyografi yazısının etraflıca çözümlenmemiş olması sebepleriyle yeterli bilgi toplanamamıştır.

Büyük İskenderin yaptığı doğu seferinde Pisidyalıların kahramanca karşı koymaları bu bölgede yaşayanların çok cesur bir kavim olduklarını gösterir. Çok uzun süren kuşatma sonunda Termesos’u almayan İskender “Bir kartal yuvası ile uğraşmam” diyerek daha sonra kuşatmadan vazgeçmiş ve buradan ayrılmıştır. Ne yazıkki İskender öfkeyle ayrılırken çevrede bulunan zeytinlikleri de ateşe vermiştir.

                Bu bölge sakinlerinin dini inançlarına gelince; taptıkları ZEUS’ tur. Mitolojiye göre Zeus tanrıların adını taşır. Termessos harabelerinden Zeus’un tasvir ettiği görülmektedir.

                Uygarlıkta ne kadar ileri gittikleri zamanımızda rastlanan kalıntılardan anlaşılmaktadır. Termessos şehri harabeleri, Kozağacı, Büyükköy Yaylasındaki kalıntılar İsidya uygarlığına ait birer belgedir.

                Tarihçilerin belirttiğine göre bölge uygarlığı Yunanistan’a kadar giderek Yunan Uygarlığının doğmasına sebep olmuştur.

2-ROMA BİZANS DEVRİ:

                Pisidya Cumhuriyeti M.Ö.395 Roma İmparatorluğu doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Doğu Roma İmparatorluğunun bir ismi de Bizans’tır.Bölgenin uygarlıktaki inkişafı İskenderin ölümünden sonraki  Helenistlik  çağda  başlar. Doğu kültürü ile batı  kültürünün  kaynaşması  Roma’nın

doğuya hakim olması buralarda kurulan medeniyetlerin birer örneğidir.

                Korkuteli (Istanoz) Romalılardan kalma eserler şunlardır.

a)     Keşiş Evi:  Taş oymadan yapılmış olup Alaaddin kışla semtindeki cirim boğazı civarındadır.

b)     Eski Roma Mabedi: Şimdiki yerinde Hamitoğulları’ndan kalma taş medrese vardır.

Medresenin giriş kapısının sağ tarafındaki taş duvarında roma yazısı ile yazılmış kitabede olimpiyat müsabakalarına ait hatıralar vardır. İfade edildiğine göre çekişmeli geçen müsabakaların berabere kaldığı hatıra olarak yazılmıştır.

                3- SELÇUKLULAR DEVRİ:

                İlçemiz Selçuklu hükümdarı Gıyaseddin KEYHÜSREV zamanında (1207) Bizanslılardan alınmıştır. Sultan Gıyaseddin KEYHÜSREV Alaşehir yakınında yapılan savaşda şehit olduğunda yerine oğlu 1.İzzettin KEYKAVUS geçmiştir. (1210-1219) Alaaddin KEYKUBAT’ın yaz mevsimi Korkuteli de kış mevsiminide Antalya’da geçirdiği bilinmektedir. Hükümdarlığı 1219-1237 yılları arasında geçmiştir. Ölümünden sonra yerine 11. Gıyaseddin KEYHÜSREV geçmiştir. 1243 yılında Moğollarla yapılan Kösedağ savaşından sonra devletin zayıfladığı ve parçalanmaya yüz tuttuğu görüldü. Alaaddin KEYKUBAT zamanında bütün Akdeniz kıyıları Türk hâkimiyeti altına girmiştir. İlçemiz “Alaaddin Mahallesi” isminin Sultan Alaaddin KEYKUBAT’a izafeten verildiği bilinmektedir.

İlçemizde Selçuklulardan Kalma Eserler Şunlardır.

a)     Sultan Alaaddin Camii: (Alaaddin Kışla semtindedir.) Enkazından büyük bir eser olduğu anlaşılmaktadır. Alaaddin KEYKUBAT zamanında veya sonrasında ona izafeten yaptırıldığı sanılmaktadır.

b)     İmarethane: Hamitoğullarının-Hamit - Abatlıların yaptırmış olduğu taş medresenin bulunduğu yerde büyük bir imarethane mevcutmuş. Bu enkaz üzerinde sonradan Hamitoğulları şimdiki taş medreseyi inşaa etmişlerdir.

c)     Su Tüneli : Alaaddin kışla semtinin sulanmasında büyük fayda sağlamış olan bu eser kışla semtinin batısında bir yer altı tüneli iken; Şu anda Korkuteli Barajı altında kalmıştır.

d)     Porsuyu Kalıntıları: KorkuteliSülekler mahallesindeki por (kireçli) suyunun o zamanlardan getirilmiş olduğu toprak altından çıkan su künklerinden anlaşılmaktadır.

e)     Hamamlar: Kışla semtinde 3 adet hamam kalıntısı ile kızılkahveler civarında kullanılmaz durumda bir hamam mevcuttur. Hamam 1990 yılında restore edilmiştir.

f)      Türbeler: Rivayete göre Selçuklular bu havaleyi fethederlerken beş büyük zat  şehit düşmüştür. Bunlar YARANDEDE (Atatürk Orman Parkı Arkası), KURTBABA(İmrahor Mahallesi karşısı), ALİFAHRETTİNİ KEBİR ( Büyükköy), ALİFAHRETTİNİ SAĞİR (Küçükköy), KUREYŞ BABA (Gümüşlü Mahallesi),isimli zatlardır. Adı geçen semtlerde türbelerinin olduğu sanılmaktadır.

                4-HAMİTOĞULLARI VE TEKE BEYLİKLERİ DEVRİ:

                Korkuteli ilçesinin Hamitoğulları ve Teke beyliği devrinide yaşadığını görürüz. Korkuteli Isparta’ da hükümet kuran Hamitoğulları tarafından Antalya’dan daha önce alınmıştır. Antalya Hamitoğulları tarafından 1321 de alınmıştır. Hamitoğlu İlyas beyin ölümünden sonra oğlu Yunus Bey Antalya Teke Beyliğinin kurucusu olmuştur. Alaaddin mahallesinin kışla semtinde mevcut Hamitoğullarının Taş medresesinin 1319 tarihli kitabesinde Emir SİNANÜDDİN-ÇALIŞBİR-İLYASBİN HAMİT ismi mevcuttur. Tekeoğulları (1300-1423) Yunus beyin ölümünden sonra yerine oğulları Mahmut ve Hızır Bey Teke Beyi olmuşlardır. Yunus beyin diğer oğlu Sinanüddin Çalışbey Korkuteli Beyi idi. 1393 tarihinde Teke Beyi Osman beyin elinden Osmanlı Devleti Hükümdarı Yıldırım BEYAZIT tarafından alınarak Osmanlı Devletinin eline geçmiştir. 1423 tarihinde Osman Beyin öldürülmesi ile Karahanlı Oğulları tarafından alınmak istenmiş isede Osmanlı Hükümdarı II. Murat Hamitoğulları ve Teke Beyliklerini ortadan kaldırmıştır. 1423 yılında topraklarını kendi topraklarına katmıştır.

Tekeoğulları 1300-1392 tarihine kadar 92 yıl, 1392 den 1423 yılına kadar 31 yıl toplam 123 yıl iktidarda kalmıştır. Korkuteli bu tarihler içerisinde Teke Beyliğine 1402 den 1423’e kadar 21 yıl başkentlik yapmıştır.  

                5-OSMANLILAR DEVRİ:

                Antalya ve çevresi 1392 yılında Yıldırım BEYAZIT tarafından alınmış idaresi oğlu İsa ÇELEBİ’ye verilmiştir. 1402 Ankara savaşından sonra Timur bu bölgeyi Hamitoğullarından alıp Tekebeyi Osman Beye vermiş ise de Antalya da bulunan sancak beyi Hamza Bey Korkuteli’de bulunan Osman beyin üzerine yürüyerek 1423 yılında ortadan kaldırmıştır. Yavuz Sultan SELİM zamanında Kardeşi Şehzade KORKUT Antalya’da sancak beyi idi. İki kardeşin arası açılınca öldürülmekten korkan Şehzade KORKUT Osmankalfalar mahallesi yakınındaki bir mağarada saklanmakta iken burada kardeşi tarafından boğdurulmuştur. Antalya Osmanlı İmparatorluğu zamanında Anadolu eyaletinin Teke Vilayeti iken 1864 de vilayet taksimatı yapılınca Konya Vilayetinin Teke Sancağına merkez olmuştur. Korkuteli 1879 tarihinde Teke Sancağına bağlı nahiye merkezi olmuştur. 1915 yılı Temmuz ayında Antalya Mutasarrıflığına bağlı ilçe merkezi olmuş adı da Istanoz olarak söylene gelmiştir. Vilayet Meclisinin kararı ile Şehzade KORKUT’a izafeten ilçenin adı KORKUTELİ olarak kabul edilmiştir.

COĞRAFİ DURUMU:

Korkuteli İlçesinin ilk temelini teşkil eden Alaaddin Mahallesi ilçemizin ilk yerleşim merkezidir. Korkuteli ilçesi Antalya iline bağlı Akdeniz bölgesi ilçelerindendir. Doğusunda Antalya Merkez ilçesi, Batısında Muğla Fethiye ilçesi ve Burdur Gölhisar ve Çavdır ilçesi, Güneyde Kumluca ve Elmalı İlçeleri ve Kuzeyde Burdur ili Bucak, Karamanlı ve Tefenni ilçeleri ile çevrilidir.

Yüzölçümü 2531 Km2 dir. Deniz seviyesinden yüksekliği 1020 metre olup ¼ oranında Akdeniz iklimi, 3/4 oranında göller bölgesi kara iklimi hüküm sürer. Soğuk hava göller bölgesinden, sıcak hava Akdeniz bölgesinden intikal etmektedir. Yılın dört mevsimi bariz olarak görülen ilçemizde hava sıcaklığı ortalaması kış aylarında genel olarak –5 derece ve yaz aylarında +25 derece olmaktadır.

Torosların başlangıcını teşkil eden Bey dağlarının Akdenize bakan yüzünün arka kısmında oluşan düzlüklerin ve tepeciklerin hakim olduğu bir arazi yapısı mevcuttur.

Doğal yapı olarak Bey dağlarının yamaçları ve etekleri çamlık fundalık ve ormanlarla kaplı olup,düz alanlar ise; tarım alanı olarak kullanılmaktadır. Korkuteli İlçesinin 1.014.650 da. tarım alanı, 58.000 da. çayır-mera, 25.000 da. tarım dışı alandır.

NÜFUS DURUMU:           

                2013 yılı Türkiye İstatistik Kurumu Adrese Dayalı Nüfus Tespiti sonuçlarına göre Korkuteli İlçesinin Toplam Nüfusu 51.857 dür.

Türkiye İstatistik Kurumu Adrese Dayalı Nüfus Tespitine göre en son açıkladığı yıl olan 2013 yılı sonuçlarına göre:

                                                                              Toplam Nüfus :                     Erkek:                                        Kadın:         

İlçe Nüfusu                                                            51857                                   25926                                25931

İDARİ DURUM:

İlçemiz Korkuteli de; 1 İlçe Belediye Başkanlığı ve 58 mahalle mevcuttur.

A-Korkuteli İlçesi Mahalleleri;

İlçemizde genellikle toplu yerleşim hakimdir. Mahalle ve kasabalarımız toplu halde bulunmaktadır.  İlçe merkezi; İlçe alanının merkezi sayılabilecek bir noktasında bulunduğundan bağlı kasaba ve mahallelerin merkezle olan ulaşım ve haberleşme ilişkileri yönünden kolaylık sağlamaktadır.

                İlçemizin İl merkezine olan uzaklığı 60 kilometredir. Ayrıca Elmalı, Tefenni, Bucak-Antalya yol kavşağında olup Antalya-Fethiye arası turizm yolu, Antalya-İzmir yük nakliyat yolu güzergahı içinde bulunmaktadır. İdari yönden ve diğer bağlantılar yönünden kavşak niteliğini taşıması ilçemize büyük bir avantaj sağlamaktadır.

Devlet Yönetimi ile halk arasındaki ilişkiler oldukça iyi olup devlet hizmetleri imkanlar dahilinde programlar gereğince halkımıza götürülmeye çalışılmaktadır. İlçe halkı kanunlara karşı saygılı ve kendisini her zaman sorumlu hissetmektedir. Devlet Kuruluşları da vatandaşa karşı görev sorumluluğu ve bilinci içinde hizmet vermektedir.

EKONOMİK DURUM: